সময় যোৱাৰ লগে লগে কামৰ জটিলতাও বাঢ়ি আহিছে। আজিকালি মাজে মাজে বাহিৰলৈও যাব লাগে। কেতিয়াবা কটেশ্যন দিবলৈ, কেতিয়াবা আকৌ বিলৰ কামত। দাচ কম্পেনীৰ কামবোৰ যদিও সাধাৰণতে চৰকাৰী কাৰ্য্যালয়তে অধিক, মাজে মাজে অন্য ধৰণৰ কামতো ওলাব লগা হয়। কেতিয়াবা আকৌ কৰ-কাটলৰ কামতো যাওঁ। তেতিয়া অৱশ্যে ৰূপা বা খাটনিয়াৰ লগত থাকে। টেক্সৰ কাম অকলে কৰিব পৰাকৈ এতিয়াও বচৰ বিশ্বাসভাজন হব পৰা নাই মই। নোহোৱাৰ কথাই। টেক্সৰ কাম জানো একেদিনাই বুজিব পাৰি!
তেনেকুৱা এটা কামতেই ৰূপাৰ লগত ওলাইছিলোঁ এদিন। চেলচ টেক্স অফিচলৈ। মোৰ ভাৰাঘৰৰ পিছপিনেই অফিচটো। ৰূপা আৰু মই চিটিবাছত উঠিলোঁ। চিটিবাছত ভিৰ। মহিলাৰ বাবে সংৰক্ষিত আসনত বহি থকা বয়োবৃদ্ধ এজনক উঠাই কনডাক্তৰজনে এটা চিট খালী কৰি দিলে ৰূপাক। কিন্তু ৰূপা নবহিল। আৰু লগে লগে অন্য এজনী মহিলা হেঁচি আহি সেই চিটত বহি পৰিল। ৰূপা চাই ৰ’ল মানুহগৰাকীলৈ। কিন্তু একো নক’লে। তেনেকুৱা পৰিস্থিতিত কাজিয়া কৰিব পৰা ছোৱালী নহয় ৰূপা। ইমানদিনে লগ পাই অন্ততঃ এইখিনি জানিছোঁ। কিন্তু এৰি দিয়া কথাটোৱে মোক শান্তি নিদিলে।
- বাইদেউ, চিটটো এখেতৰ। আপুনি উঠকচোন। - ৰূপাৰ ফালে দেখুৱাই মই মহিলাগৰাকীক ক’লোঁ।
মহিলাগৰাকী থতমত খাই মোৰ ফালে চালে। এক মুহূৰ্ততে তেওঁ হিংস্ৰ হৈ প্ৰত্যুত্তৰ দিলে-
- কৰবাত লিখা আছে নেকি?
- তেখেত বহি আছিল। কিন্তু বুঢ়া মানুহজন থিয় হৈ থকা বাবেহে উঠি দিছে।
- এইটো লেডিচ চিটহে।
- সেইবাবেই মহিলা এগৰাকীয়ে এৰা চিটটোত আপুনি বহিলেনেকি?
- বোপা, মই পাৰিম দিয়া। গাটো এতিয়াও ইমান বেয়া নহয় নহয়। এইবাৰ বৃদ্ধ ব্যক্তিজনে মাত লগালে।
- খুৰা। ৰবচোন। এই বাছখনত এজনো যোগ্য মানুহ নোলাবনে।
ইতিমধ্যে আমাৰ কথোপকথনখিনিয়ে অন্যৰ দৃষ্টিও আকৰ্ষণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। কাষৰ চিটৰ পৰা এজন আদহীয়া মানুহ থিয় হৈ এইবাৰ বৃদ্ধজনক তেওঁ বহি থকা চিটত বহুৱাই নিজে থিয় দিলে। মহিলাগৰাকী কিন্তু শিল যেন হৈ মুখ ঘূৰাই খিৰিকিৰে বাহিৰলৈ চাই বহিয়েই থাকিল।
-কিয়ে মক্কেল পাওঁ ন মাজে মাজে। মোৰ পগলাঘণ্টাই টিংটিঙাব ধৰোঁতেই ৰূপাই নিজে ওলোটাফালে ঘূৰি, মোকো ঘূৰাই দিলে আৰু মাত লগালে
- দে হব দে অ’। ইমান খং নকৰিবিচোন। সব মানুহ একে নাথাকে নহয়।
এটা সৰু ঘটনা। কিন্তু মনত সাঁচ বহুৱাই দিব পৰা ঘটনা। একেই সমাজৰ দুগৰাকী একেই মহিলা। অথচ কিযে ভিন্ন ভাৱধাৰা।
কিছুসময় দুয়ো একো নামাতিলোঁ। কেৱল বাহিৰৰ ফালে চাই উনুকিয়াই থাকিলোঁ ঘটি যোৱা ঘটনাটোৰ কাৰণবোৰ।
- অই চক্ৰেটিচ, ল’। কাষৰ পৰা ৰূমীয়ে চকলেট এটা উলিয়াই মোৰ হাতত গুজি দিলে।
চক্ৰেটিচ…চক্ৰেটিচ ! মনটোৱে পাকঘূৰণি খাব ধৰিলে। বহুদিন আগতে এৰি অহা এটা সম্বোধন। প্ৰিয়সকলে মতা এটা মৰমৰ মাত। কিমান যে অৰ্থ বহন কৰিছিল নামটোৱে। কিমান যে আনন্দ দিছিল। কিমান অৰ্থৰ গভীৰত সোমাই আছিল নামৰ মহিমা। আৰু হঠাৎ আজি!
- কি বুলি মাতিলি?
- চক্ৰেটিচ
- কিয় তেনেকৈ মাতিলি?
- তই বেয়া পাৱ যদি নামাতো দেই তেনেকৈ
- নহয় ৰহ। বেয়া পোৱা নাই। কিন্তু হঠাতে এটা অদ্ভূত মাতেৰে মাতিলি যে!
- অদ্ভূৎ কিয় হব? তোকতো আগতে মতা নামেই সেইটো!
আকৌ থতমত খালোঁ। ৰহস্য উলিয়াবলৈয়ে হয়তো অদৰকাৰীভাৱে উলিয়াইছিলোঁ কথাটো। আৰু কথাটোৱে কাম দিলে। ৰূপায়ো হয়তো সেইটোৱে বিচাৰি আছিল।
-তোৰ খবৰ অলপ চলপ ৰাখোঁ আজিকালি।
-হু? কিয়? – মনটোৱে পুনৰ হাহাকাৰ কৰি উঠিব ধৰিছিল। বন্ধ কিতাপ এখন লাহে লাহে খোল খাব ধৰিছিল। যোৱা পাঁচটা মাহে পাহৰণিত পুতি থোৱা কিছুমান বেয়া লগা অতীতে পুনৰ হাত বাউলী মাতিছিল। এক অজান আশংকাত পুনৰ শিহৰিত হৈ উঠিছিলোঁ।
-অই। বহ। - চিটিবাছ ভৰলুমুখ পাইছিলহি। ভীৰ অলপ কমিছিল। পিছপিনে খালী হোৱা চিট দুটাৰ এটাত নিজে বহি মোকো বহিবলৈ ইংগিত দিলে ৰূপাই।
কোনে দিছিল নামটো!! ক’ত! হলং-জলং চোলা, বেলবুতাম পৰিহিত চাৰ্ট-পেণ্ট পৰিধান কৰা বাবেইতো নামটো দিছিল। কিন্তু কোনে দিছিল! নাভাবো বুলি এৰি অহা কথাবোৰৰ মাজৰ এটা অধ্যায় পুনৰ আজি খুচৰিলোঁ। মনতেই। পূৱাই দিছিলে। উম। পূৱায়েই দিছিল। ক্লাছত। আৰু তাৰ পিছত লাহে লাহে বিস্তাৰ হৈ পৰিছিল নামটো।
- মোৰ নামটো কিয় দিছিল জান?
-জানো।
-কেনেকৈ? কোনে ক’লে তোক? এইবাৰ অলপ আচৰিত হৈয়েই সুধিলোঁ।
- কৈছে আৰু কোনোবাই।
- কচোন।
- আৰু কচোন।
- আৰে ভাই মই সুধি আছোঁ কিবা আৰু তই কৈ আছ, কব লাগে?
- কথাবোৰ মনত ৰাখি নথবি। কবি। গোপনীয়তাই তোক আৰু হয়তো কাৰোবাৰ পৰা আঁতৰাই আনিব পাৰে। সেই বাবে সোনকালেই খোলোচা হ’বি। মনটোও পাতল লাগিব।
- চব বস্তু খুলিব নোৱাৰি। গাঁথিবোৰ বৰ টান। আৰু কাৰোবাৰ পৰা আঁতৰাই আনিবলৈ মই বা আছোৱেই কাৰ ওচৰত। কেৱল তহঁতেইতো আছ এতিয়া।
- হিতেন। কেতিয়া এই চক্ৰেটিছএ এই ৰূপটো সলাবি কচোন।
- সলালোঁ। মোৰ পোছাক সলনি হ’ল।
- কিন্তু মনটো?
- মনটোতো কেতিয়াবাই সলাই ল’লোঁ। বাৰু কচোন, তোক কোনে ক’লে কথাবোৰ।
- মোৰ বান্ধৱী অজনীয়ে।
- ক’ৰ? কোন?
- তহঁতৰ জুনিয়ৰ আছিল। বজালী কলেজত পঢ়িছিল।
- কি নাম?
- মনত আছে জানো?
- কচোন।
- কৰবী।
- কৰবী কি লিখে?
- কৰবী কবিতা বুলিহে জানিবি চাগৈ।
- কৰবী কবিতা!! মনত পেলাবলৈ যত্ন কৰিলোঁ কথাবোৰ। নাই নপৰিল। বহুত দকৈ ভাবিব লাগিব কথাবোৰ।
ৰূপা স্নাতকোত্তৰত একেলগে পঢ়িছিল তাইৰ লগত। বিষয় বেলেগ হ'লেও দুয়ো বিশ্ববিদ্যালয়ত ৰূমমেট আছিল। সেই বাবেই জানিছিল কৰবীয়ে জনা কথাবোৰ। মই কথাবোৰ ৰূপাক সবিশেষ সোধা নাছিলোঁ। তাই কবলৈ, বিষয়টো উলিয়াবলৈ চেষ্টা কৰিছিল যদিও মই বৰ বিশেষ সুবিধা দিয়া নাছিলোঁ। পাহৰণিত কিছুমান জীৱন্ত অতীত এৰি আহি নতুনকৈ আৰম্ভণি কৰিছোঁহি জীৱনটো। নতুন দিগন্তৰ সন্ধানত খোজ পেলাইছোঁ আগলৈ। এই যাত্ৰাত পাহৰণিয়ে খোকোজা লগোৱাৰ সুবিধাকণ মই নিদিওঁ। ‘সাহিত্য চ’ৰা’ মোৰ বাবে এতিয়া এক পাহৰণি মাথোঁ। তেতিয়া ঘটা ঘটনাবোৰ মই চাই অহা যেন একো একোখন নাটক মাথোঁ। কেতিয়াবা মনে নিবিচাৰিলেও তেনেকৈয়ে ভাবিবলৈ লৈছোঁ। জোৰকৈ হ’লেও।
- মোৰ কথা একো নোসোধ?
- নোসোধো দে। কিন্তু এটা কথা কম।
-কি?
-তই ড্ৰেছিং ষ্টাইলতো অলপ সলনি কৰিবি।
-জানইতো। কম্পেনীত এইবোৰ…..
-হব আৰু। যিকোনো প্ৰথা সলনি কৰিব লাগিলে কোনোবাই আৰম্ভ কৰিবই লাগিব। তয়ে কৰচোন।
-কিন্তু মালিকে বেয়া পায়। তেওঁ সদায় ৱেষ্টাৰ্ণ ড্ৰেছ পিন্ধাতো বিচাৰে।
-কৈছে নেকি?
-মোক কোৱা নাই। কিন্তু তোৰজনীক কৈছে।
-হা? কি ক’লি? কাক?
-মানে, ৰত্নাককৈছে
-ৰত্নাক অন্য কাৰনতো কব পাৰে।
-অন্য কাৰণ কি থাকিব পাৰেনো!
-চা। ৰত্নাই মেনেজমেণ্ট পাৰ্টটো চায়। মিটিং আদি কামবোৰ তাই চম্ভালে। সেই বাবে তাই এটা কৰ্পোৰেট ষ্টাইলত থকাতো, প্ৰ’ফেচ’নেলিজম মানি চলাতো মালিকে বিচাৰিবই। যিহেতু প্ৰাইভেট লিমিটেড।
-জানো ! কিবা কয় যদি?
-তেতিয়া পিছদিনাৰ পৰা নানিবি। আচলতে সকলো ড্ৰেছেৰে চবকে নুশুৱায়। সেই বাবেহে কৈছোঁ।
-তই লগ কৰিব যাওঁতে ৰত্নাকো এইখিনি কথা কবি, হা!
-মানে?
মানে ডেটিঙত গ’লে। তাই চুৰিদাৰ পিন্ধি খুব ভাল পায়। কিন্তু বেচেৰীয়ে পিন্ধিবই নাপায়।
-ধই। কি বকি আছনো?
-যেতিয়া যাৱ তেতিয়া অন্ততঃ কবি। তই ক’লে শুনিব, চিওৰ।
-তহঁতে কিবা ভাবিছ যদিও, কওঁ শুন। আমাৰ মাজত একো নাই।
-নাই যদি ভাল কথা। থাকিলে কিন্তু মনৰ ভিতৰত নাৰাখিবি। কৈ পেলাবি।
-তইবিয়া নহৱ?
-হম।
-কেতিয়া?
-হয়তো অহা নৱেম্বৰ মানত।
-ৱাৱ। দৰা ঠিক হ’ল?
-মই অৰূপক বিয়া পাতিমো হিতেন।
-কি কৱ? আমাৰ অৰূপক?
-অ’।
-সি জানে?
-এতিয়া জানে।
-ওহ। বঢ়িয়া কথা।
এটা দীঘলীয়া যাত্ৰা। গুৱাহাটীৰ ট্ৰেফিক জামত পেঘেনীয়াই পেঘেনীয়াই চিটিবাছ যেতিয়া মালিগাঁওৰ পৰা গণেশগুৰি পাইছিল, আমাৰ মনবোৰ কিন্তু তাতোকৈ বহু দূৰলৈ আগবাঢ়িছিল। ৰূপাৰ কথাবোৰে মোৰ মনটোক কিছু পৰিমানে সকাহ দিছিল। কব নোৱাৰোঁ কিয়, মনটো পাতল পাতল লাগি গৈছিল। বৰ শান্ত আৰু চিধা ছোৱালী ৰূপা। কিমানযে সহজ হৈ কথাবোৰ কৈছিল। অথচ কথাৰ মাজত প্ৰসংগবোৰ সঘনাই সলাই মনটো ভাৰাক্ৰান্ত হবলৈও দিয়া নাছিল। বৰ সজাগ আৰু সাৱধান আছিল তাই। তথাপি ৰত্নাৰ কথাটোৱে মনটোক আকৌ এটা জঁটৰ পিনে ঠেলি দিয়া যেন লাগিছিল। জানো। ৰত্নাও বেয়া ছোৱালী নহয়। কথাবোৰত যদিও আধুনিকতাৰ ৰহণ লগাব যায়, মনটো কিন্তু আমাৰ চহা জীৱন লেখীয়াই। তথাপি এই বিষয়টো এতিয়া বৰ ভয় লাগে। প্ৰেম বুলি ক’লে, ভাল পোৱা শব্দটোৱে কঁপাই তোলে অতীত গহ্বৰৰ চাৰখাৰ হৈ যোৱা কিছুমান সময়। সেই সময় ঘূৰি চাবলৈ মই এতিয়া আৰু নিবিচাৰো। বিচাৰো মাথোঁ এটা গতানুগতিক জীৱন। প্ৰথম মাহৰ দৰমহাৰে দেউতাৰ হাতত ধূতী এখন উঠাই দিওঁতে দেউতাৰ মুখত প্ৰস্ফুটিত হাঁহিটো। মাই ওচৰৰ খুৰীক মাতি আনি মই দিয়া চাদৰ মেখেলাযোৰ দেখুৱাই থাকোতে মাৰ চকুত ফুটি উঠা উজ্জলতা। মই এতিয়া অতীতহীন, স্মৃতিহীন এটা মই হৈ থাকিব বিচাৰোঁ।
গাড়ীৰ পৰা নামিয়েই আমি চেলচ টেক্স অফিচলৈ বুলি খোজ ল’লোঁ। এক নতুন অভিজ্ঞতাৰ বাবে। এটা অফিচিয়েল পাকচক্ৰৰ ফালে।
[ৰচনাকালঃ ১৩ নৱেম্বৰ, ২০১৭]
Dr. Bhupen Hazarika song Lyrics
ReplyDeleteUjjwal Aarong
Zubeen Garg song Lyrics
Neel Akash song Lyrics