বহুদিনৰ মূৰত মূৰটো পাতল পাতল লাগিছিল। কিবা এক বুজাব নোৱাৰা আৱেশে মনতো আৱৰি ধৰিছিল। মাত্ৰ এঘণ্টা আগতে, ঘৰৰপৰা ওলোৱাৰ আগমূহুৰ্ততো অনুপমৰ লগত যুক্তি তৰ্কত অৱতীৰ্ণ হৈছিলো। সি বিচৰা নাছিল, হিতুৰ ভাৱমূৰ্ত্তি গাঁৱত বেয়া হৈ ৰওক, সেই বাবেই প্ৰায় চোঁচৰাই নিয়াৰ দৰেই, মোৰ মোক লৈ গৈছিল দয়ালকাৰ ওচৰলৈ।
মই প্ৰথমতে ভাবিছিলো, দয়ালকাৰ ওচৰলৈ গৈ ক্ষমা নুখুজিলে সেয়া মোৰ বাবে হব অতিকৈ অমানবীয় আচৰণ। ইতিহাসে কোনোদিনে মোক ক্ষমা নকৰিব। কিন্তু ঘৰলৈ অহাৰ পিছত মোৰ চিন্তা লাহে লাহে সলনি হৈ আহিব ধৰিছিল। কিয় জানো, মই ভাবিব ধৰিছিলো, দয়ালকাৰ ওচৰলৈ গ'লে গাঁৱৰ মানুহে মোক সেও মনা বুলি নাভাবেতো ! ঘটনাটো ঘটি যোৱাৰ পিছত মই দয়ালকাৰ মানসিক অৱস্থা কেনে হৈ থাকিব পাৰে, সেই বিষয়ে এবাৰো ভাবিবলৈও অৱকাশ পোৱা নাছিলো। আৰু যোৱা এসপ্তাহে স্মৃতিৰ কোঠাত আলোছায়াৰ লগত যুঁজি যুঁজি যেতিয়া অৱশ হৈ পৰিছিলো, এই চিন্তাবোৰে মোক জুমুৰি দি ধৰিছিল। কথাবোৰ কিবা উল্টাকৈ ভাবিবলৈ মন গৈছিল। বাৰে বাৰে মনলৈ আহি আছিল, দয়ালকাৰ ঘৰলৈ গ'লে যদি অপদস্ত হব লগা হয় ? আৰু তাকে ভাবি মই শংকিত হৈ পৰিছিলো। এই শংকাই মোৰ মনত দয়ালকাৰ বিপৰীতে ভাবিবলৈ বল প্ৰয়োগ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰি দিছিল আৰু কেতিয়াযে মোৰ যুক্তিবোৰে জেদৰ ৰূপ লৈ দয়ালকাৰ বিৰুদ্ধাচৰণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, গমেই পোৱা নাছিলো।
যোৱা এসপ্তাহে ঘৰৰ ভিতৰতে সোমাই থাকি থাকি আমনি লাগি গৈছিল। আলোছায়াৰ সৈতে তেনেকৈ হোৱা মুখামুখিক মই সহজভাৱে লব পৰা নাছিলো। মনতো বাৰে বাৰে উভতি যাব খুজিছিল বজালী কলেজৰ সুদীৰ্ঘ বাৰান্দাখনলৈ। উভতি যাব খুজিছিল তেৰ বছৰৰ আগতে আৰম্ভ কৰা দিনবোৰলৈ। আৰু সেইবোৰ চিন্তা কৰিয়েই আজিও সোমাই আছিলো কোঠাৰ ভিতৰত। তেনেতে অনুপম সোমাই আহিছিল। আহিয়েই চিৰাচৰিত ধঙেৰে সি আৰম্ভ কৰি দিছিলহি তাৰ হৈ-হাল্লা।
-অ'ই, তোক চাবাক ল'গি টিকেট কাটপা লাগা হৈছি যি?
মই একো নামাতিলো।
-ইটা মুখোৰ মাত নাই যি? শ্যালা বিবিচি ওলচা?
--
-কি হল তোৰ? গা বয়া না কি? হস্পিতেলৰ পৰা আহি বাহিৰ ওলোৱে নাই দেখুন?
-নাই অ'। গা বয়া নহে...
-তিত্তেহ'লি?
-...
-মন বয়া?
-নহে
-চা, এখনি ফেচ কৰবায়ে লাগবো। যদি ফেচ কৰবায়ে নৰা তিত্তেহ'লে এলাখেন আৰম্ভ কচ্চিলি কিয়ো?
-মোৰ একো হনাই ও ।
-ক'লি মানিম নিকি? শ্যালা, নিজেতো একো নকবিয়ে, সুধলিও মুখেদি নামতিবি... মনে মনে থাকলি কি শান্তি পাই নিকি?
-এলাখেন একো নহে। বেলেগ এটা...
-বেলেগ এটা?... কি বেলেগ? কোচুন
-
-কবিনা.... কুত্তা, তই আমাক কিবা লেহেটি-পেহেটি বুলি ভাবা নিকি এ.... নুসুধলি একো এটা নক যি !
-কম। তোক চব কম। মোক মাত্ৰ অলপ সময় দি।
-সময়? কিমান সময়? ...... ঠিক আছে। এটা চৰ্তত দিম। ত^ই ওলো
-ক'ত?
-ওলোচুন
-আগতে ক
-কিয় দয়ালকাৰ তাতে নায?
-নাযং
-কিয়?
-....
-তয়ে কইছলি দেখুন
-ইটা ভাপচু, নাযং
-হু?
-কি ৰিক্স এলা মানহোৰ?
-অ'ই, তোৰ কি হৈছি কোচুন। আজি এনেহেন কথাগেলা কৈ আছা যি? তই গম পাইছানা তই কি কৈ আছা?
-গম পাইছু কাৰণেতো নাযং বুলি কৈছু।
কথাখিনি কওতে মোৰ মাতটো অস্বাভাৱিকভাৱে ডাঙৰ হৈ পৰিছিল।
-চা হিতু, আমাৰ লোগোত তোৰ ভাৱ-চিন্তা নিমলে কাৰণে আমি সবে তোক ভাল পাউং, গোটে গাউই তোক ভাল ছ'লি বুলি ক'এ। পৰিস্থিতিৰ বাধ্য হৈ তই কিবা এটা কচ্চিলি, সেইবুলি তই চবৰে নিচনা কথাগেলা ক'লি কিংকে হোবো, কোচুন। তয়ে দেখুন কইছলি, বৰ্তমান শিক্ষিত সমাজত ওজালি কৰি দয়ালকাই ডাঙাৰ ৰিক্স ল বুলি। তিত্তেহ'লি, তাক এই কাম এইৰে বেলেগ কামত ধৰটু তোৰ দায়িত্ব নহে, আমাৰ দায়িত্ব নহে?
-কিন্তু সি যি আমাৰ কথাগেলা মানবো, তাৰে কি মানে আছে? যদি উল্টাকে প্ৰতিশোধ লবাহে খুজে... যদি আমাক ঘৰ খেদি মাৰবা যাৱ বুলি বদনাম উইলৈ... তেনে নকৰিবো বুলিওতো কবা নৰা?
-তই বহুত চেঞ্জ হ'লি, ৰূমোৰ ভিতৰোত সুমে থাকি তোৰো মনটু থেক হৈ গেইছি। পাগলাৰ নিচনা কি বকচা তয়ো নাইজনা। এখেন সমাজক চেলেঞ্জ দি এটা মানহুক ভয় কচ্চা আজি? তাতে আৰ মাইৰ খাৱৰ ভয়? তই ক মতে সেনেহেন হোলি মই ৰিক্স লম বুল।
-মই তোক বিপদত ফেলোবা খুজা নাই
-কিন্তু তই ইটা নল্লি, মইহে তোক বিপদত ফেলোম
-চা, মই ধৰবা পাৰা নাই যাই কি কৰিম
-মই যাম নহে, তই একো চিন্তা নকৰিবি। মাত্ৰ ওলো
-নাযং নিকি?
-ওলো বুলচু নহে । অগত্যা মই অনুপমৰ চাইকেলৰ পিছৰ কেৰিয়াৰত বহি এক কিলোমিটাৰমান দূৰত থকা দয়ালকাৰ ঘৰলৈ যাবলৈ বাধ্য হৈছিলো। বাটে-পথে লগ পোৱা কোনো মানুহৰ মুখলৈ মোৰ সাহস হোৱা নাছিল, কিজানিবা বেয়াকৈয়ে কয়, কিজানিবা ঠাট্টায়েই কৰে....ইপিনে অনুপমে গোটেই ৰাস্তাতেই মাইক বজাই বজাই গৈছিল। ঠিক ৰজাঘৰীয়া ঘোষকৰ দৰে। আমি যেতিয়া দয়াল কাৰ চোতাল পাইছিলো, দয়ালকা তেওঁৰ সৰু জুপুৰিটোৰ বাৰান্দাত বহি বাঁহবন কৰি আছিল। মই চাইকেলৰ পৰা নামি সংকোচেৰে থিয় দিছিলো। দয়াল কাৰ গাত আমাক ওভোতাই ধৰা লক্ষণ দেখাৰ বিপৰীতে এক আজৱ ব্যৱহাৰহে দেখা পাইছিলো। বাৰান্দাৰ সিটো মূৰে থকা মূঢ়া দুটা আনি আমালৈ আগবঢ়াই দিছিল তেওঁ। মই লুকাই লুকাই চাইছিলো দয়ালকাৰ হাতখনলৈ, যিখন হাতত তেওঁক মই প্ৰহাৰ কৰিছিলো। এখন গামোছাৰে মেৰিয়াই থোৱা আছিল পেশীখিনিত। মই মুখেৰে একো এটা কব পৰা নাছিলো। মুখৰ মাতখিনি যেন কিহবাই খামওচ মাৰি ধৰিছিল। মোৰ অৱস্থা দেখি অৱশেষত অনুপমেই মাত দিছিল-কেনে পাইছা ইটা কাকা?
-কেনে পাইছু মানে? মোৰতো একোৱে হ নাছিল। অ'... অলপ দুখ পাইছলু যদিও আঘাট একো হ নাছিলতো।
-ই, হিতুই তোক কিবা খুজে। সেইকাৰণে আজি তোৰ ওচৰোত আইছি। অ.. অৱশ্যে তই বান্ধবি বুলি ভয় খাই আছিল.... কথাখিনি কৈয়ে সি খেকখেক কৈ হাঁহিবলৈ ধৰিলে।
-সেটু নহে। আচলতে মইতো বান্ধবা লাগা কামে কচ্চু না.... অনুপমৰ হাঁহিত কিছু সহজ হৈ এইবাৰ মই মাত লগালো
-তই বান্ধ খাবা লাগা কাম কৰা নাই। কচ্চিলু মই। আৰ সেই বাবে ফলো পাবা ধচ্চিলু। সিদনা খুট্টি বা তুহাৰ পালাত নপৰি বেলেগৰ পলাত পল্লি মোৰ অৱস্থা কি হোলাক হৈ পাছত ভাবিহে মোৰ বুকখেন ধপধপইছি। পাছে ইটা তাৰ খবৰ কি হিতু?
-কাৰ? কৈলাশদাৰ?
-অ'
-ভাল পাইছি অলপ। হস্পিতেলৰ পৰা আনি ঘৰত আনছি। ৰেষ্টত আছে ইটা
-মোক একদিন লৈ যাবিনা তাৰ ওচৰত? ছ'লিটুক একবাৰ চাবা খুজছিলো।
দয়ালকাৰ কথা শুনি মই তভক দিলো। এক অচিন আবেগে বুকুখন খামুচি ধৰিলেহি। যেন অলপ সুৰুঙা পালেই এসোপা চকুপানীয়ে হৃদয়ৰ পাৰ ভাগি ওলাই আহিব। অনুপমে মোৰ মুখলৈ চালে। সি ধৰিব পাৰিলে মোৰ অৱস্থা। সেয়ে পৰিস্থিতি সলনি কৰাৰ বাবে সি কৈ উঠিল- চাবি, তোৰ ৰাঙা মোনাখেন লবা নাপাহেৰবি আৰ'।
তাৰ কথাত দয়াল কা হাঁহি উঠিল। আমিও দয়ালকাক যোগ দিলো।
দয়াল কাৰ তলৈ যোৱাৰ আগে আগে দয়াল কাৰ মুখামুখি কেনেকৈ হম, কেনেকৈ কথা পাতিম ইত্যাদি কিমানযে কথা ভাবিছিলো। আৰু আজি মাত্ৰ এটা মূহুৰ্ততে সকলোবোৰ সলনি হৈ গৈছিল। দয়াল কা সলনি হব খুজিছিল। ভূতৰ ওজাৰ পৰা এজন খেতিয়কলৈ। ভৌতিক বস্তু এটাকলৈ জীৱিকা কৰি থাকিব খোজা অকামিলা এজনৰপৰা বাঁহ বন কৰি দুপইচা আৰ্জিব খোজা এজন সজ মানুহলৈ। আৰু তেওঁৰ এই পৰিৱৰ্তনত অৰিহনা যোগাইছিল মোৰ দেউতাই, মোক নজনোৱাকৈ। ঘটনাটো ঘটাৰ পিছদিনা খবৰ লবলৈ গৈ দুবিঘা দ মাটি এই বছৰৰ পৰা আধি খেতি কৰিবলৈ দেউতাই দয়াল কাক প্ৰস্তাৱ দিছিল, লগতে দিছিল বাঁহ বনৰ কাম আৰম্ভ কৰিবলৈ বিশটা বাঁহ। সেই কথা দয়াল কাৰ মুখৰ পৰা মই গম পাইছিলো আৰু গম পায়েই এক অভিমানে আহি মোক আগুৰি ধৰিছিল। মোক নজনোৱা বাবে অভিমান। দেউতাৰ প্ৰতি মোৰ শ্ৰদ্ধা ভক্তি বহুগুণে বাঢ়ি গৈছিল। মই নিৰ্বাক হৈ গৈছিলো। মাথোঁ শুনি গৈছিলো সকলোবোৰ।
কি ভাৱিছিলো, কি হ'ল; আজি অনুপম নহা হ'লে ! দয়াল কাৰ পদুলিমুখত আহিয়েই অনুপমক সাৱটি ধৰিলো। চকুৰ পৰা দুটোপাল গৰম লোটক সৰি পৰিল।
এই সময়খিনি হৃদয়খনেও অলপ জিৰণি পাইছিল। আলোছায়া নিশব্দে শউই আছিল মোৰ হৃদয়ৰ গভীৰ খাদত। আৰু যেতিয়া পুনৰ সেই খাদ খান্দিবলৈ লাগি গৈছিলো, তেতিয়া এন্ধাৰ নামিছিল। চোতালত ঢাৰি পাৰি দেউতা জিৰণি লৈছিল। মই আৰামী চকীখনত বহি অলপ দূৰত চকু দুটা মুদি সোমাই গৈছিল স্মৃতিৰ গভীৰৰ পৰা গভীৰতালৈ। আৰু সেই গভীৰতাৰ পৰা ক্ৰমে সাৰ পাই উঠিছিল বজালী কলেজে, উচ্চজিত, সুকুমাৰ, হিম, মানৱহঁতৰ কিৰিলিয়ে, সাহিত্য চ'ৰাৰ সেই আড্ডাবোৰে... মই ক্ৰমে পুনৰ বিলীন হবলৈ আৰম্ভ কৰিছিলো সেই দিনবোৰৰ সৈতে.....।
( প্ৰথম অধ্যায় সমাপ্ত)
No comments:
Post a Comment